کتاب کودک که پس از انقلاب با اقبال خوبی همراه بوده و همیشه به عنوان یکی از موفقترین و پرمخاطبترین حوزهها به شمار میرفت، امروزه با کاهش تدریجی شمارگان و عناوین همراه است.
کارشناسان حوزه نشر کودک دلایل مختلفی را برای این موضوع مطرح میکنند. عدهای رشد کتابهای الکترونیک و پیوند کودکان امروز با فضای مجازی را یکی از دلایل کماقبالی کودکان به کتاب میدانند و عدهای دیگر نیز مشکلات ناشران و هزینه چاپ کتابهای کودک را از جمله دلایل این امر برمیشمارند؛ از این رو میتوان علت این مشکل را در زمینههای مختلف جست. از جمله دلایل کاهش رغبت کودکان به مطالعه، جدای از هزینه بالای کتاب، عملکرد آموزش و پرورش در این زمینه است که طی سالهای گذشته همواره با نقد همراه بوده است. در چنین شرایطی نباید نقش خانوادهها را در جذب بیشتر کودکان به سمت کتاب نادیده گرفت. در این گزارش سعی شده تا برخی از نظرات کارشناسان برای تشویق کودکان به مطالعه بررسی و طرح شود.
به کودک خود زمان بدهید
در مواجهه با کودکی که به کتاب علاقهای ندارد یا از آن متنفر است، باید خونسرد بود و با آرامش برای افزایش اشتیاق او به کتاب اقدام کرد. یکی از راهها این است که والدین به کودک خود زمان بدهند و در این مدت، به کشف علایق او بپردازند. وقتی مطمئن شدند که او از حوزهای خاص لذت میبرد، کتابهای مربوط به آن حوزه را برای او تهیه کنند.
با هم کتاب بخوانید
راه دیگر، کتابخوانی جمعی. پیشنهاد میشود که به صورت جمعی کتابخوانی را امتحان کنید. مثلاً خود با کودکشان یا به همراه دیگر بچهها کتابهایی را بخوانید. خواندن با هم، عموماً به عنوان گزینهای نادیده انگاشته میشود. این شیوه تا یک دوره سنی پاسخ میدهد. بچهها عموماً تا زمانی که وارد مدرسه نشدهاند، میتوانند با این روش جذب کتاب شوند، اما در زمانی که وارد مدرسه میشوند، دیگر دوست دارند که با همسالان خود این لحظات را تجربه کنند. این راهها جادو نمیکند، اما یک گام است برای نزدیک شدن به شرایط مطلوب.
اول از خودتان شروع کنید
برای داشتن یک کودک کتابخوان، نیاز است که اول از خودمان شروع کنیم. هرگز نمیتوان به کودکی که در محیطی دور از کتاب بزرگ میشود، امید داشت تا در آینده علاقهمند به مطالعه باشد. برای اینکه کودکتان کتابخوان شود، اول از خودتان شروع کنید و علاقه خود به کتاب را با در دست گرفتن کتاب، به او نشان دهید. همچنین اگر در این مسیر کودکتان از شما خواست تا کتابی را برای او بارها و بارها بخوانید، این کار را انجام دهید. این کار به او فرصت میدهد تا در زمینه مورد علاقهاش به یک متخصص تبدیل شود.
کتابهای الکترونیکی را از یاد نبرید
استفاده از ابزارهای جدید و تکنولوژی برای تشویق کودکان به مطالعه از دیگر روشهایی است که کارشناسان در این زمینه تأکید دارند. به گفته آنها؛ هرچند تکرار استفاده از برخی از ابزارهای موجود میتواند به یک عادت تبدیل شود و شاید این امر برای برخی از والدین ناپسند باشد، اما استفاده از لوازم و ابزاری مانند ای بوکها و کتابهای گویا میتواند برای کودکان در این سنین جذاب باشد و شیرینی مطالعه را در این طفل گریز پای ایجاد کند. از سوی دیگر، امکاناتی مانند کتابهای الکترونیک براساس سلیقه افراد مختلف طراحی شدهاند؛ فونتهای آنها تغییر میکند، تصاویر متنوعی دارند، امکان پخش صدا در آنها تعبیه شده و حتی میتوانند صدای کودک را ضبط کنند. کارشناسان بر استفاده از امکانات اینچنینی تأکید دارند و حتی آن را یکی از لوازم مناسب برای کودکان معلول میدانند.
برگزاری یک جشن برای کتاب خوانده شده
«برگزاری جشن کتاب» مانند جشن تولد میتواند یکی از شیوههای جذاب برای تشویق کودکان به مطالعه باشد. ایجاد فضایی شاد با حضور دوستان و همسالان که در آن کتاب محوریت دارد، میتواند به کودک شما در مطالعه بیشتر کمک کند. این جشن میتواند در زمانی برگزار شود که کودک شما در امر مطالعه یک کتاب موفق بوده است. داستانش را به خاطر سپرده و با آن ارتباط خوبی برقرار کرده است. این کار کمک میکند تا از کتابخوانی به عنوان یک موضوع جذاب و در عین حال مفرح در ذهنش ثبت شود.
برگزاری مسابقه کتابخوانی
برگزاری مسابقه کتابخوانی در میان بچهها که حس رقابت را در آنها برمیانگیزد، میتواند یکی از راههای خوب برای رسیدن به کودکی علاقهمند به کتاب باشد.
معرفی کتاب
آقای مهدی! سلام
حمیده رضایی، تصویرگر: سیده زهرا برقعی
تهران، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عجلاللهتعالیفرجهالشریف، پائیز 90
11 صفحه، شابک: 2-22-6262-600-978
عنوان کتاب، آقای مهدی! سلام است، که با متن و محتوای کتاب کاملا مرتبط است زیرا متن کتاب مجموعه نامههایی که کودکان با زبان خودشان به امام زمانشان نوشتهاند و این عنوان کاملا در خور این کتاب است. هر نامه نیز مستقلا عنوانی دارد که آن عناوین نیز کاملا با متن نامه متناسباست.
موضوع کتاب در کل پنج نامه ایست که کودکان مختلف با زبان کودکانهاشان خطاب به امام زمان نوشته و با ایشان درد و دل کرده و خواستههایشان را مطرح کردهاند. به هر نامه دو صفحه اختصاص دادهشده که در یک صفحه متن نامه است و در صفحه مقابل آن نقاشی مرتبط با متن کشیده شدهاست که کاملا با آن سازگاراست.
مخاطب کتاب کودکان هستند، آنها با خواندن این کتاب شیوه صحبت کردن با امام زمان خود را فرا میگیرند و یاد میگیرند همانطور که میتوانند با پدر و مادر یا خواهر و برادرشان به راحتی صحبت کنند، با امام حاضر خود نیز به راحتی و به شیوههای مختلف که یکی از آنها نوشتن نامه است صحبت کنند و با ایشان همواره در ارتباط باشند.
هدف نویسنده و ایده اصلی او در نوشتن این کتاب آشنا کردن کودک با امام حاضر او و نشان دادن نحوه ارتباط آنها با ایشان است و بیان برخی نکات اخلاقی در قالب نامه از زبان خود کودکان که مخاطب خاص کتاب هستند و به این طریق موثرتر خواهد بود و نویسنده در تحقق این هدف موفق بودهاست.
قطع، حجم، صفحه آرایی، طرح جلد کتاب همگی خوب و مناسب مخاطب خاص کتاب است.
از مفاهیم کلیدی بیان شده در آن در خلال نامههای کودکان میتوان به اشتیاق بزرگتر برای خواندن دعای ندبه در صبح جمعه، چگونگی دوستی با امام زمان، روش خوشحال کردن امام زمان، دعاکردن برای ظهور امام زمان تا دنیا زیباتر شود، اشارهکرد.